موضوع محتوایی کلی 10 کتاب اول از عهد عتیق(تنخ) را در پست گذشته مطالعه کردیم در این مطلب به توضیح کلی 10 کتاب دوم می پردازیم:
11.اول پادشاهان: در کتاب اول پادشاهان ابتدا به سلطنت حضرت سلیمان و بنای معبد می پردازد و بعد از آن درگیری های بعد از وی میان یربعام(افسر شورشی سلیمانعلیه السلام) و رحبعام(فرزند سلیمانعلیه السلام) می پردازد،یهودیان معتقدند نویسنده کتابهای پادشاهان ارمیای نبی است.
12.دوم پادشاهان: این کتاب به ادامه تاریخ دو کشور اسرائیل و یهودا که در زمان یربعام و رحبعام از هم جدا شدند می پردازد. همچنین به حمله آشوریان و نابودی ده سبط بنی اسرائیل و حمله نبوکد نصّر (بختنصر) و نابودی دو سبط باقیمانده و آوارگی بنی اسرائیل به سمت بابل اشاره دارد.
13.اول تواریخ: در این کتاب می توان مروری بر تاریخ بنی اسرائیل انداخت که از ابتدای ادمعلیه السلام تا پایان داود علیه السلام ادامه دارد. این دو کتاب منسوب به عزرا می باشد.
14.دوم تواریخ: این کتاب ادامه کتاب قبل است و به سلطنت سلیمانعلیه السلام و وقایعی مانند ملکه سبا، گناه وشرک سلیمانعلیه السلام تجزیه کشور، حمله نبوکد نصّر مطرح می شود.
15.عزرا: کتاب عزرا به زمان بازگشت از اسارت به کمک کورش،بازسازی معبد می پردازد.این کتاب نیز منسوب به عزرا می باشد.
16.نَحَمیا: بازگشت نحمیا به اورشلیم به عنوان نماینده ایران برای رسیدگی به اوضاع کشور یهودا و خدمات او، بازسازی حصار اورشلیم و خواندن تورات توسط عزرا در اینکتاب جمع شده که نویسنده آن را شخص نحمیا می دانند.
17.اِستِر: در این کتاب به داستان یک دختر یهودی یتیم به نام استر که به
همسری خشایارشا درامده بود میپردازد. او در آغاز دین خود را مخفی میکند؛ اما پس از
اطلاع از نقشه قتل عام یهودیان توسط هامان وزیر، دین خود را اظهار نموده و مانع
قتل عام آنان می شود. در این کتاب که نویسنده آن را عزرا یا مردخای میدانند،
همچنین به اعدام هامان به جای مردخای اشاره می شود.
18.ایوب: بلاهایی که بر حضرت ایوب وارد شده، سرزنش اطرافیان به سبب گنه کاری ایوب، ظهور خداوند بر او، توبه آن حضرت و سرانجام نعمت های زیاد از سوی خدا به ایوب را میتوان در این کتاب که نویسنده آن معلوم نیست مطالعه کرد.
19.مزامیر: این کتاب که به زبور داودعلیه السلام در میان مسلمانان مشهور است مشتمل بر 150 سرود درباره نیایش و توکل بر خداست که برخی منسوب به حضرت داودعلیه السلام است و برخی منسوب به دیگران.
20.امثال: این کتاب حکمت، اهمیت دانش، خداترسی، احترام به والدین، و خردمندانه زیستن را به انسان می آموزد و منسوب است به حضرت سلیمان.
در مطلب گذشته به این مرحله از تاریخ یهود رسیدیم که معبد سلیمان ویران شد و یهودیان در سراسر جهان آوراه شدند.
پس از این رخدادها، آیین عبادت و رسم قربانی تعطیل شد
وتاکنون نیز تعطیل ماند. در این ایام اندیشة ظهور مسیحا (از نسل داود) بار دیگر
اوج گرفت و یهودیان پس از موسی و کورش منتظر منجی ای ماندند که مسح شده از طرف خدا
باشد و برای نجات قوم ظهور کند.و همین تفکر و برخورد خوب هخامنشیان مخصوصا کورش کبیر با یهودیان باعث شد که بسیاری از یهودیان به سمت ایران حرکت کنند که با تغییر حکومت هخامنشیان وضع آنان در ایران وخیم شد و این اوضاع با رشد مسیحیت در روم ادامه پیدا کرد.
با غلبة مسیحیت در امپراتوری روم وضعیت یهودیان سخت تر شد و کینة برخورد
یهودیان با پیروان عیسی، سرباز کرد و مسیحیان شدیداً به آزار و اذیت یهودیان
پرداختند. فشار پاپ و کلیسا و به تبع آن قیصر در قرون وسطا باعث یهود آزاری توسط
مسیحیان شد.
وصله زرد (وصله رسوایی)
نمونه های از آزارهای مسیحیان
یهودیان در گتو (وصله رسوایی بر لباس شان مشخص و پیدا است)
بعد از پا گرفتن جریان اصلاحاتی یهودی و افزایش طرفداران این امر که کم شدن معتقدان به آمدن مسیحا را در پی داشت، به درگیری بین اصلاح طلبان و ارتدوکس های یهودی (راست کیشان) دامن زد که تا حال ادامه دارد. در مقابلِ آنان، محافظه کاران به وجود آمدند که سعی در جمع میان مدرنیسم و اصلاح طلبی با سنت و راست کیشی داشتند.
سرانجام پس از جنگ جهانی دوم در سال 1947م، مجمع عمومی سازمان ملل به بهانه قتل عام یهودیان توسط نازیها، رأی به تجزیه خاک فلسطین و ایجاد کشور جدیدی به نام اسرائیل داد.
این مطالبی بسیار خلاصه از سرگذشت یهود از آغار تا به الان بود که به علت فشردگی مطالب به این مقدار بسنده میکنیم.
جهت اطلاع از جزئیات بیشتر می توانید به کتاب یهودیت استاد محمد حسین طاهری آکِردی منتشر شده توسط نشر المصطفی(صلی الله علیه و اله) مراجعه بفرمایید.
کوروش در 538 قبل از میلاد بابل را فتح کرد و اجازة بازگشت قوم یهود به
اورشلیم و ساخت معبد را صادر کرد. پس از بازگشت آنان به اورشلیم میان یهودیان
اختلاف افتاد و همین امر موجب تعطیلی ساخت معبد شد. پس از سال ها اردشیر پادشاه
ایران نحمیا (رهبر سیاسی) را به همراه عزرای کاتب (رهبر دینی) فرستاد تا معبد را
بسازند. آنان حکومت کاهنان (حکومت رهبران دینی یهود) را بر پایة شریعت موسوی بنا
کردند. با تأسیس حکومت کاهنان اجرای مراسم دینی آغاز شد. [1]
ازحوادث مهم این دوره:
در 322ق.م امپراتوری یونان به فرماندهی اسکندر مقدونی جای امپراتوری ایران را گرفت.
بعد از او بطلمیوسیها 100 سال بر یهودیان حکومت کردند که در همین زمان ترجمه سبعینیه اتفاق افتاد. پس از صد سال، سلوکی های سوریه، اورشلیم را از دست بطالسه مصر بیرون کشیدند و جزء قلمرو خود کردند. آنان به آزار و اذیت یهودیان پرداختند و معبد را غارت کردند. سرانجام در قیامی به نام "مکابیان"، یهودیان توانستند به کمک یهودا مکّابی، لشگر شام را شکست دهند و در 165 ق.م اورشلیم و معبد را از نجاسات پاک کنند و حکومت مکابیان را بنا کنند.
وجود تفاسیر مختلف از سوی فریسیان (رهبران دینی) و رشد فرهنگ هلنیزم به ویژه در میان صدوقیان (مالکان هیکل)، باعث نزاع های فرقه سای در میان یهودیان شد. با تشدید اختلاف، یوحنا هیرکانوس حاکم مکابی که از قدرت فریسیان هراس داشت، طرفدار صدوقیان شد و همین امر موجب قیام فریسیان و پیروان آنان شد.
سرانجام برای حل مشکل، از حاکم رومی شام (که به جای یونانیان قدرت گرفته بودند) برای داوری دعوت کردند. او نیز از ضعف یهودیان استفاده کرد و به جای داوری در سال 63 ق.م به یهودا لشکر کشید و حکومت مکابیان را از بین برد و بدین ترتیب کشور یهودا تابع امپراتوری روم شد.
در این دوره باردیگر اندیشة مسیحا و ظهور منجی رونق یافت. همزمان عیسی بن مریم
علیهما السلام به عنوان مسیحا ظهور کرد، اما چون مخالف اندیشة صدوقیان و فریسیان
بود و پیروز هم نشد، مورد حمایت یهود قرار نگرفت.
اهانت حاکم رومی به یهوه و معبد، و غارت اموال معبد موجب نزاع و شورش های عمومی شد. سرانجام در سال 66 میلادی و در اواخر سلطنت نرون (قیصر روم) تمام یهودیان علیه رومیان متحد شدند و جنگی بزرگ درگرفت. پس از مرگ نرون، وسپاسین قیصر روم شد. او پسرش تیتوس رومی را مأمور ادامة جنگ با یهودیان کرد. او در 70 میلادی پس از یک ماه محاصره، وارد اورشلیم شد. شهر را سوزاند و معبد سلیمان را ویران کرد. پس از این واقعه، یهودیان در سراسر جهان پراکنده شدند.
____________________________________________
مسیحیت در ابتدا ظهور خود شعبه ای از یهودیت محسوب میشد.و برای شناخت مسیحیت به ناچار باید از یهودیت شناختی نسبی داشت. به همین جهت قبل از شروع بررسی و پرداختن به مسائل مسیحیت در چند پست نگاهی گذرا به یهودیت و تاریخچه آن می اندازیم تا دیدی کلی نسبت به فضای قبل از مسیحیت و هنگام ظهور آن داشته باشیم و پس از آن به صورت اختصاصی به مسیحیت خواهیم پرداخت.
شروع یهودیت را باید از زمان حضرت ابراهیم علیه السلام دانست. وی متولد اوُر یکی از شهر های بین النهرین می باشد که ماجرای نمرود و ایشان نیز در این شهر اتفاق افتاده است. بعدها به حران مسافرت میکند و بعد از آن به سرزمینی میرسد که خداوند به او وحی میکند که این سرزمین را به او وفرزندان او داده و مخصوص آنها می باشد.و بعد از آن به مصر می رود.[1]
ابراهیم علیه السلام دارای دو فرزند می شود اسحاق و اسماعیل، اسحاق نیز دو فرزند دارد به نام عیسو و یعقوب که عیسو بزرگتر از یعقوب می باشد و طبق قانون زمان خود نخست زاده پسر مقام پدر را به ارث میبرد و پدر همه امور را به نخست زاده منتقل میکرد اما طبق کتاب مقدس یعقوب با حیله و فریب دادن اسحاق حق نخست زادگی را از اسحاق میگیرد و تمام امور و مقامات به یعقوب می رسد. در حالی که حق عیسو بوده است.[2]
یعقوب را اسرائیل می نامند و فرزندان او نیز بنی اسرائیل می باشند. اسرائیل و فرزندانش در کنعان ساکن بودند.تا زمان یوسف نبی که به مصر بر میگردند[3] و 40 سال در مصر بودند و در شرایط سختی زندگی میکردند تا زمانی که موسی علیه السلام متولد میشود وبا معجزه زنده می ماند ورشد میکند وی بعد از ماجرای قتل فرعونی به مدین فرار میکند[4]و با صفورا ازدواج میکند و به مصر بر میگردد که در مسیر بازگشت ماجرای طور سینا پیش می آید و به نبوت مبعوث میشود و هنگامی که به مصر می رسد به همراه هارون پیش فرعون وقت رفته و از وی می خواهند تا بنی اسرائیل را آزاد کنند تا از مصر بروند که فرعون مخالف می کند و بعد از آن 10 عذاب بر فرعونیان نازل می شود. تا فرعون اجازه می دهد تا حضرت موسی بنی اسرائیل را از مصر خارج کند. بعد از راه افتادن بنی اسرائیل فرعون پشیمان می شود و به دنبال آنان راه می افتد و هنگامی که آنها به دریا می رسند فرعون به آنها نزدیک میشود و بنی اسرائیل با معجزه وجود مبارک موسی علیه السلام دریا شکافته شده واز آن عبور می کنند و هنگامی که فرعونیان وارد دریا میشوند دریا به حالت عادی برمیگردند و همگی غرق می شوند[5]. اما طبق نظر کتاب مقدس شخص فرعون وارد دریا نمی شود نجات پیدا میکند.[6]اشتباه رایجی میان مردم در مورد این معجزه حضرت موسی علیه السلام وجود دارد که در مطلب آینده به آن خواهیم پرداخت.
___________________________________________________
